Zekat hesaplama

Bir kişiye en fazla, o kişiyi zenginleştirmeyecek kadar zekat verilebilir. Yani sizin verdiğiniz zekatla, o kişideki servet nisap miktarını geçerse, o zaman verdiğiniz zekatın o kısmı kerih olur.

Evet, rızası olmak şartıyla kapatılabilir.

Evet, verilebilir. Çalışan kişinin, 80 gramın altında kalan serveti varsa, yani nisap miktarını geçmiyorsa o kişiye zekat verilebilir.

Hayır, düşmez.

Takı takılan kişi zengin olabilir. Zengin ise eğer, o zekattan düşülemiyor. Veyahut çok fazla takı gelip o gün zenginleşebilir. O yüzden bu biraz şaibeli bir konudur ama kişinin çok fakir olduğuna, çok ihtiyacı olduğuna tasdiklenmiş bir şekilde kanaat getirilirse, o kanaatin neticesinde zekattan düşülebilir.

Düşülemez, çünkü zekatta temlik şartı vardır.

Evet, peşin verilebilir. O yıl fazla verildiyse, o da bir sonraki yılın zekatı olarak düşülebilir. Verilecek zekat, ihtiyacı olan birisine veyahut bir yere ulaşacaksa, peşin vermek çok daha faziletlidir.

Bakara Suresi 274. Ayette, “Mallarını gece ve gündüz, gizlice ve açıktan bağışlayanların ödülleri Rableri katındadır.” kısmı geçmektedir. An olur farz zekatı açıktan vermek sizin için yetmiş derece daha hayırlı olur. Muvakkaten kapalı verme durumu da hasıl olabilir. Yani farzlarda riya olmaz. Bir insan borcunu öderken saklamadığı gibi, zekat da öyle bir borç olduğundan dolayı, gizli vermeye gerek yoktur. Ebû Suud Efendi’nin dediğine göre; verdiğiniz zekat başkalarını da teşvik edecekse, böyle bir zekatı açıktan vermek daha hayırlıdır.

Haram paranın tamamı tasadduk edilmeli, yani haram paranın tamamının elden çıkarılması gerekmektedir. O yüzden zekat burada sorulacak soru değildir.

Zekat Verirken Söylenmeli mi? 

Zekat verirken karşıdaki ezilmesin diye, minnet altına girmesin diye, dille söylemeye gerek yoktur. Ama kalben bunun zekat olduğu niyet edilmelidir. Yani geçmişte bir tane parayı infak ettikten sonra, bu zekat sayılamaz.  

Gizli Vermek mi Daha Faziletlidir Açıktan Vermek mi? 

Bakara Suresi 274. Ayette, “Mallarını gece ve gündüz, gizlice ve açıktan bağışlayanların ödülleri Rableri katındadır.” kısmı geçmektedir. An olur farz zekatı açıktan vermek sizin için yetmiş derece daha hayırlı olur. Muvakkaten kapalı verme durumu da hasıl olabilir. Yani farzlarda riya olmaz. Bir insan borcunu öderken saklamadığı gibi, zekat da öyle bir borç olduğundan dolayı, gizli vermeye gerek yoktur. Ebû Suud Efendi’nin dediğine göre; verdiğiniz zekat başkalarını da teşvik edecekse, böyle bir zekatı açıktan vermek daha hayırlıdır.

Bir Şahsa Ne Kadar Zekat Verebilirim? 

Bir kişiye en fazla, o kişiyi zenginleştirmeyecek kadar zekat verilebilir. Yani sizin verdiğiniz zekatla, o kişideki servet nisap miktarını geçerse, o zaman verdiğiniz zekatın o kısmı kerih olur. 

Zekatımı Taksitle Verebilir miyim? 

Zekat, taksitle verilebilir. Zekatını da altın hesabı yapılır, taksitle vereceğin günlerde de altın hesabı yapılır. Yani verilecek para altından düşüyor gibi hesaplanır. Yine de buna kerih demişlerdir. Zekatı taksitle vereceklere de, erken taksit önerilmektedir. Yani Zekat gününüz gelmeden, erkenden erkenden taksitle vermek daha çok önerilmektedir. 

Haram Paranın Zekatı Olur mu?

Haram paranın tamamı tasadduk edilmeli, yani haram paranın tamamının elden çıkarılması gerekmektedir. O yüzden zekat burada sorulacak soru değildir.

Mirasın Zekatı Nasıl Olur?

Fakir olan kişi, miras aldığı gün zenginleşirse, bir yıl sonra zekatını verir. Zengin olan kişiye miras kaldığında, diğer zekat mallarına dahil ederek zekatını verir.,

Zekat Yılı Gelmeden Zekat Verilebilir mi?

Evet, verilebilir. İhtiyacı olan bir yere gidecekse, çok daha makbul olur. Bir yıl sonra zekat vereceğim. Erken zekat verildiğinde, zekat verilmesi gereken tarih geldiğinde, daha önceden verilen zekat toplam zekat miktarından çıkarılır. Verilmesi gereken zekat miktarı kalmışsa o da verilir. Verilen zekat, bir yıllık zekat miktarından fazla geliyorsa, öbür yılın zekatına devredilebilir veya infak edilebilir.

Zekat sadece Ramazanda mı Verilir? 

Zekat sadece Ramazanda verilmez. Zekatı kişinin zengin olduğu tarih belirler. Hangi ayda zengin olduysa, bir sonraki yıl aynı ay zekat verilmesi gerekir. Bir ittihata göre Ramazan ayında sevap çok fazla olduğundan insanlar zekatını Ramazan’a bırakıyor. Ramazan’ı bekleyeceğim diye, 6 aylık servetinin zekatı verilmeden geçilebilir. O yüzden,  sadece zekatı Ramazan ayına bırakmak önerilmemektedir.

Zekat Vereceği Tarihi Kaçıran Bir Kişi Ne Yapmalıdır?

 Zekat tarihini kaçıran bir kişi, tarihi kendi belirler. Ama ilk vereceği zekatı fazla fazla vermesi önerilir.

Müterakim Zekat (Eski Zekat) Borçları Ödenmek Zorunda mıdır?

 Evet, zorundadır. Kişi muhtaç olmayacak şekilde, eski zekat borçlarını taksitlendirebilir. 

Zekat Sadece Para Olarak mı Verilir?

 Hayır, sadece nakit verilmek zorunda değildir. Ramazan kolisi, yakacak ve yiyecek olarak da verilebilir. 

Bitcoin ve Dijital Paranın Zekatı Var mıdır? 

İki görüş vardır. Birinci görüş, bunlara haram dediğinden dolayı zekat değil, tamamının tasadduk edilmesi lazım, diyor. Bir diğer görüşte, diyanetin görüşü, alınması tasvip edilmemek ile birlikte onların zekatının verilmesi gerekmektedir.  

Borsanın (Hisse Senetlerinin) Zekatı Var mıdır?

Evet, borsadaki hisse senetlerinin zekatı vardır. Yani bir kişi zenginliğe ulaşmışsa, o zenginliğe ulaşmasının içerisinde hisse senetleri de dahil, artık üzerinden bir yıl geçtikten sonra onların zekatını ödemelidir.

Zekat ile Birisini Hacca Gönderebilir miyim?

Zekatta temlik şartı olduğundan dolayı, zekat olarak birisini hacca gönderemezsin.

Devlete ödenen vergiler zekattan düşer mi?

Hayır, düşmez.

Çeyizin Zekatı Verilir mi?

Çeyizinin içinde, kişiyi zengin yapacak altınlar, gümüşler varsa, evet onların zekatı verilir. Altın, gümüş yoksa, kullanılan fiili malların zekatı yoktur. 

Zimam Defteri Ödemek Zekattan Düşer mi?

Mahalle bakkallarında ki borç defterlerine, zimam defteri denir. O zimam defterindeki borçları ödemek zekattan düşülemez. Çünkü hem zekatta mülkiyet şartı var, hem de orada borçlu olan herkesin fakir olduğu tespit edilemez.  O yüzden zimam defteri kapatmak zekattan düşülemez. 

Düğünde Taktığım Takıyı Zekattan düşebilir miyim?

Takı takılan kişi zengin olabilir. Zengin ise eğer, o zekattan düşülemiyor. Veyahut çok fazla takı gelip o gün zenginleşebilir. O yüzden bu biraz şaibeli bir konudur ama kişinin çok fakir olduğuna, çok ihtiyacı olduğuna tasdiklenmiş bir şekilde kanaat getirilirse, o kanaatin neticesinde zekattan düşülebilir.

Alışveriş Kartları Zekat Sayılabilir mi?

Evet, sayılabilir. Buradaki önemli konu alışveriş kartı verildiğinde zekattan düşülmüyor. O kişi o kartı kullandıktan sonra zekattan düşülür. Çünkü zekatta temlik şartı vardır.

Gelecek Yılların Zekatı Peşin Verilebilir mi?

 Evet, peşin verilebilir. O yıl fazla verildiyse, o da bir sonraki yılın zekatı olarak düşülebilir. Verilecek zekat, ihtiyacı olan birisine veyahut bir yere ulaşacaksa, peşin vermek çok daha faziletlidir. 

Kocası Çalışana Zekat Verilebilir mi?

 Zekatta kişi müstakil değerlendirilir. Kocasının durumu iyi, çalışıyor ama hanımına bakmıyor olabilir. Zekatta kişi müstakil değerlendirildiği için böyle bir hanımefendiye zekat verilebilmektedir. 

Fakir Birisini Evimde Oturtsam Zekattan Düşebilir miyim?

Düşülemez, çünkü zekatta temlik şartı vardır. 

Ticari Ortaklıklarda Zekat Nasıl Olmalıdır?

 O ticaretteki veyahut o dükkandaki ya da o kuruluştaki hisseye göre o kişiye zekat düşmeyedebilir. Çünkü nisap miktarının altında kalınabilir. Başka bir ortağa hissesinden dolayı zekat düşebilir. Yani şirkete değil, yine kişiye bakılmaktadır.

Bireysel Emekliliğin Zekatı Var mıdır?

 Öncelikle bireysel emeklilikten çıkılması önerilmektedir. Eğerki kişi bu sistemden çıkmazsa orada biriken parasının zekatı vardır.

Kendi Çalışanıma Zekat Verebilir miyim?

 Evet, verilebilir. Zekat verilen çalışan minnet altında bırakılmamalıdır. Ve daha yüksek iş performansı beklenmemelidir. Yani o verilen zekat sadece Allah’ın rızası için olmalıdır. 

Çek ve Senetle Zekat Ödemesi Yapılabilir mi?

 Evet, yapılabilir. Çek kişiye verildiği anda zekat ödenmiş sayılamaz. O kişi çeki ya da senete tahsil ettiğinde, yani parayı temlik ettiğinde zekat ödenmiş olacaktır.

Zekatlarımızla Karz-ı Hasen Fonu Oluşturabilir miyiz?

 Bu şekilde bir fon oluşturulamaz. Çünkü zekatta, temlik şartı vardır. 

Borçlunun Borcu Zekatla Kapatılabilir mi? 

Evet, rızası olmak şartıyla kapatılabilir.

Alacağımı zekattan sayabilir miyim?

 Borç niyetiyle verilmediği için alacak zekattan sayılmamaktadır. Sadece alacaktan vazgeçilirse, alacağın içindeki zekat ödenmez

Evet, verilebilir. Zekat verilen çalışan minnet altında bırakılmamalıdır. Ve daha yüksek iş performansı beklenmemelidir. Yani o verilen zekat sadece Allah’ın rızası için olmalıdır.

Zekatta kişi müstakil değerlendirilir. Kocasının durumu iyi, çalışıyor ama hanımına bakmıyor olabilir. Zekatta kişi müstakil değerlendirildiği için böyle bir hanımefendiye zekat verilebilmektedir.

Fakir olan kişi, miras aldığı gün zenginleşirse, bir yıl sonra zekatını verir. Zengin olan kişiye miras kaldığında, diğer zekat mallarına dahil ederek zekatını verir.

Evet, zorundadır. Kişi muhtaç olmayacak şekilde, eski zekat borçlarını taksitlendirebilir.

Öğrenci, ergenliği geçtiyse ve fakirse yani 80 gramdan az serveti varsa, o öğrenciye zekat verilir.

Evet, zekat verilebilir.

O ticaretteki veyahut o dükkandaki ya da o kuruluştaki hisseye göre o kişiye zekat düşmeyedebilir. Çünkü nisap miktarının altında kalınabilir. Başka bir ortağa hissesinden dolayı zekat düşebilir. Yani şirkete değil, yine kişiye bakılmaktadır.

Zekatta temlik şartı olduğundan dolayı, zekat olarak birisini hacca gönderemezsin.

Peygamber Sülalesine Zekat Verilebilir mi?

Haşimoğulları olarak bilinen, Efendimiz Aleyhissalatu Vesselam’ın nesline zekat verilmez. 

Müslüman Olmayana Zekat Verilebilir mi? 

Hayır, verilemez. Ancak onlara sadaka verilebilir. 

Hayır, sadece nakit verilmek zorunda değildir. Ramazan kolisi, yakacak ve yiyecek olarak da verilebilir.

Zekat sadece Ramazanda verilmez. Zekatı kişinin zengin olduğu tarih belirler. Hangi ayda zengin olduysa, bir sonraki yıl aynı ay zekat verilmesi gerekir. Bir ittihata göre Ramazan ayında sevap çok fazla olduğundan insanlar zekatını Ramazan’a bırakıyor. Ramazan’ı bekleyeceğim diye, 6 aylık servetinin zekatı verilmeden geçilebilir. O yüzden,  sadece zekatı Ramazan ayına bırakmak önerilmemektedir.

Dinde namazdan sonraki en önemli müesseselerden birisi, zekâttır. Zekâtla ilgili bahsedilen ayetler, 30 farklı surede geçmektedir. Bunun 27’si zekat ve namaz yan yana geçmektedir. Kur’an’da namaz ve zekat hep birlikte zikrediliyor. Hadislerde de böyle. Seleften halefe tahammül de bu şekilde. Yani zekatla namaz hiçbir zaman ayrılmamaktadır. Namazla ruhun ebedileşmesi, zekatla da malın ebedileşmesi anlatılmaktadır. Yani zekatı, malını vererek Allah’a yaklaşmanın bir yolu olarak zikredilmektedir. 

Zekatın yerini İbni Ömer şöyle anlatıyor: Hz Peygamber aleyhisselatu vesselam, “biz insanlar Allah’tan başka ilahın olmadığına, Muhammed’in de Allah’ın elçisi olduğuna şehadet edinceye, namaz kılıncaya, zekat verinceye kadar onlarla savaş etmekle emrolundum.  Bunları yaptılar mı, kanlarını, mallarını bana karşı korumuş olurlar. İslam’ın hakkı hariç artık samimi olup olmadıklarına dair durumları Allah’a kalmıştır.” diyor.

Zekat tarihini kaçıran bir kişi, tarihi kendi belirler. Ama ilk vereceği zekatı fazla fazla vermesi önerilir.

Zekat verirken karşıdaki ezilmesin diye, minnet altına girmesin diye, dille söylemeye gerek yoktur. Ama kalben bunun zekat olduğu niyet edilmelidir. Yani geçmişte bir tane parayı infak ettikten sonra, bu zekat sayılamaz. 

Bir kişi dükkan açıp, daha çok mücadele ediyorsa, buradaki asıl amacı, zekatını vermek olması gereklidir. Bu kişiler nasıl etsek de zekat versek diye, mürde gönüllere nasıl hayat üflesek diye, mücadele eden kişiler olması gereklidir. Nisa Suresi 95. Ayette, “Müminlerden özür sahibi olanlar dışında, oturup kalanlar, malları ve canlarıyla Allah yolunda cihat etmekte olanlara eşit olamazlar. Allah malları ve canlarıyla cihat edenleri, derece bakımından onlardan üstün kılmıştır. Gerçi Allah bütün müminlere o güzel geleceği vaad etmiştir ama mücahitleri (çok büyük bir karşılıkla) oturanlardan üstün kılmıştır.” geçmektedir.

Hadid Suresi 10. Ayette, “Göklerin ve yerin tamamı zaten Allah’a ait olduğu halde, ne diye hâlâ Allah yolunda harcama yapmıyorsunuz. İçinizden fetihten önce harcayan ve savaşanlar ötekilerle bir değildir. Onların derecesi, daha sonra harcayan ve savaşanlardan üstündür… “ İslam’da essebebi kel fail (sebep olan yapan gibidir) diye bir sır vardır.. “…Bununla birlikte Allah her birine en güzel olanı vaad etmiştir. Allah yaptıklarınızdan tamamen haberdardır.“ Zekatın  topluluklara, nesillere sahip çıkmak için büyük bir önemi vardır. Zekat meselelerin her birisini kökten sökecek, hiç bir insanın, hiçbir ekonomistin aklına gelemeyecek kalitede en büyük İslam’ın şartı olan bir meseledir. Zekat, infak, sadaka bunlar asla malı azaltmayacaktır. Ama ufacık olan mala bile çok büyük bereketler katacaktır.

Tövbe 34’te şöyle geçiyor: “Altın ve gümüş biriktirip, Allah yolunda harcamayanları elem veren bir azapla müjdele.” Biriktirip, zekatı verilmeyen mala, kenz denmektedir. Kişi malını Allah’tan daha çok sevdiği, daha çok ön planda tuttuğu içinde onunla cezalandırılacaktır. 

Ebu Hureyre efendimiz, Allah Resulü Aleyhisselamdan naklettiği bir hadiste: “Altın ve gümüşü bulunup da onun zekatını vermeyen kimse için, kıyamet gününde ateşten levhalar hazırlanır. Ve zekatını vermedikleri o altınla gümüş, üzerinde kızartılıp onun yanı, alnı ve arkası dağlanır. Bu levhalar soğudukça, miktarı 50.000 sene olan bir günde tekrar kızdırılarak iade edilir. Kullar arasındaki mahkeme bitinceye dek, bu böyle devam eder. Sonra ya cennete gider ya cehenneme.” Herkese ayrı bir şekilde zekat düşmektedir. Bir hanım ziynet eşyasını hesaplamak zorundadır. Fabrikada para kazanan birisi, kendi gelirini hesaplamak zorundadır. Bir ortaklıkta kişi hissesine göre kendi gelirini hesaplamak zorundadır. 

Hz Ali’den nakledilen hadiste: “Altın ve gümüşü biriktirip de onları Allah yolunda harcamayanlar var ya, işte onları pek acıklı bir azapla müjdele.” ayeti kerimesi indiğinde, Hz Peygamber 3 kere altın helak olsun, gümüş helak olsun, buyurdu. Bu sahabe-i kirama ağır geldi. Onlar hangi malı edinelim diye konuştular. Hazreti Ömer ben bunu sizin için öğreneceğim deyip, Ey Allah’ın elçisi muhakkak senin ashabına bu ağır geldi de hangi malı edinelim diye soruyorlar. Efendimiz Aleyhisselam şu cevabı verdi: Zikredilen bir dil, şükredilen bir kalp ve dini üzere sizden birine yardım eden bir eş. İşte edinilecek olan mal bu üçüdür, buyurdu. 

Ebu Hureyre naklediyor, Buhari’de geçen bir hadis. “Allah Teala kime mal verir de o kişi zekatını ödemezse, kıyamet günü zekatı verilmeyen mal sahibi için çok zehirli bir yılan suretine çevrilir. Bu yılanın iki gözü üstünde iki nokta vardır. Bu azgın yılan, kıyamet gününde mal sahibinin boynuna gerdanlık yapılır. Sonra yılan ağzıyla sahibinin çenesini iki taraftan yakalar ve sonra der ki, ben senin malınım, zekatını vermediğin malınım der, azaba başlanır.“

Evet, verilebilir. İhtiyacı olan bir yere gidecekse, çok daha makbul olur. Bir yıl sonra zekat vereceğim. Erken zekat verildiğinde, zekat verilmesi gereken tarih geldiğinde, daha önceden verilen zekat toplam zekat miktarından çıkarılır. Verilmesi gereken zekat miktarı kalmışsa o da verilir. Verilen zekat, bir yıllık zekat miktarından fazla geliyorsa, öbür yılın zekatına devredilebilir veya infak edilebilir.

Zekat, taksitle verilebilir. Zekatını da altın hesabı yapılır, taksitle vereceğin günlerde de altın hesabı yapılır. Yani verilecek para altından düşüyor gibi hesaplanır. Yine de buna kerih demişlerdir. Zekatı taksitle vereceklere de, erken taksit önerilmektedir. Yani Zekat gününüz gelmeden, erkenden erkenden taksitle vermek daha çok önerilmektedir.

Zekatta temlik şartı vardır. Birine verdiğinde mülkiyet olma şartı vardır. Aileye yemek verildiğinde, mülkiyet olmuyor. Bu yüzden aileye yemek vermek zekat olarak sayılamamaktadır. Toplu verilen yemeklerde, zekat sayılmamaktadır.

Onun Hastane masrafları ödenebilir mi? Evine lazım olan bir eşya alınabilir mi? Ev kirası ödenebilir mi?

Onun mülküne girebilecek şeyleri zekat olarak verilebilir. Gıda kolisi verilebilir. Evine eşya alınabilir. Ama mülküne girmeyecek, borç ödenecek şeyleri ancak rızasını alarak ödenebilir. Örneğin, ev kirası ancak onun rızasını alarak ödenebilir.

Zekat parasıyla açılamaz. Çünkü zekatta temlik olma şartı vardır, yani kişinin mülkiyetine girme şartı vardır.

Bu şekilde bir fon oluşturulamaz. Çünkü zekatta, temlik şartı vardır.

Mahalle bakkallarında ki borç defterlerine, zimam defteri denir. O zimam defterindeki borçları ödemek zekattan düşülemez. Çünkü hem zekatta mülkiyet şartı var, hem de orada borçlu olan herkesin fakir olduğu tespit edilemez.  O yüzden zimam defteri kapatmak zekattan düşülemez.